Allemaal familie

In de tijd dat Stadshagen nog gebouwd moet worden, staan er vijf boerderijen aan het begin van de Oude-Wetering in Mastenbroek: ’t Werkel, Oude-Wetering 2 (zonder naam), Stokkebrand, ’t Luibuis en het Vrouwenhuis. In deze aflevering vertel ik over de geschiedenis van deze boerenerven. Ik begin met het oudste, ’t Luibuis (Oude-Wetering 4), omdat alle bewoners van de andere boerderijen hiervan afstammen.

 

thumbnail Foto 1

Boerderij ’t Luibuis.

Het Luibuis wordt voor het eerst genoemd als ‘De Loybois’ in een oorkonde uit 1680, maar is waarschijnlijk al veel ouder. Bois betekent ‘bos’ in het Frans, en omdat Mastenbroek oorspronkelijk uit oerbos bestond, is de naam vermoedelijk daaruit ontstaan. Misschien is er zelfs recht gesproken, want ‘loy’ of ‘loi’ betekent ‘wet’. In de loop der eeuwen wordt Loybois telkens anders gespeld, totdat de naam uiteindelijk wordt verbasterd tot Luibuis. Door deze naamsverandering kampt het erf in de twintigste eeuw met een negatief imago. Er zouden ‘luie’ mensen wonen die er een gemakkelijke manier van leven op na hielden.

Niets is minder waar. Het Luibuis is al in 1682 één van de weinige boerderijen met een haardplaats, en rond 1800 is het met 99 hectare land één van de grootste en welvarendste boerenbedrijven in het gebied. Een luie boer krijgt dat echt niet voor elkaar.

Zo zie je maar hoe eenvoudig een vooroordeel ontstaat wanneer je de geschiedenis niet kent.

thumbnail Foto 2

Boerderij Stokkebrand.

Boerderij Stokkebrand of Stokebrand (Oude-Wetering 3) hoorde bij havezate Werkeren en werd ook wel ‘de tuinmanswoning’ genoemd. Hij wordt voor het eerst genoemd in het vuurstedenregister van 1682, maar ook dit erf is vermoedelijk al veel ouder. Nadat Werkeren eind achttiende eeuw in verval raakt, trouwt de nieuwe eigenaar van Stokkebrand, Arend Boerrigter, met een dochter van het Luibuis.

Stokkebrand is de enige boerderij aan de Oude-Wetering die de komst van Stadshagen heeft overleefd, en grenst aan de noordzijde van Park de Stadshoeve.

thumbnail Foto 3

Boerderij ’t Werkel.

Over het ontstaan van boerderij ’t Werkel kun je lezen in aflevering 8 en 9 van deze serie. Net als zijn buurman op Stokkebrand, trouwt ook de eerste eigenaar van ’t Werkel, Berend Wolters, met een dochter van het Luibuis. Zijn twee kleinzoons, Jans en Lucas Reuvekamp, trouwen later met twee zussen, ook van het Luibuis.

thumbnail Foto 4

Boerderij Oude-Wetering 2.

Lucas Reuvekamp bouwt in 1878 zijn eigen boerderij aan de overkant van de Oude-Wetering, tussen ’t Werkel en Stokkebrand (Oude-Wetering 2). Rond de kastanjeboom die hij toen plantte, bevindt zich nu woonproject ‘de Kastanjetuin’, waarvan de bouw qua uiterlijk is geïnspireerd op de vroegere boerderij van Lucas.

thumbnail Foto 5

Boerderij ’t Vrouwenhuis.

Boerderij ‘Het Vrouwenhuis’ (Oude-Wetering 5) dankt zijn naam aan de stichting die hem in 1936 bouwt. Deze heeft destijds veel grond in Mastenbroek en verhuurt die jaarlijks aan de hoogste bieder. Dit komt de bodemkwaliteit niet ten goede, en daarom wordt besloten om er een boerderij te

bouwen. Bernard Reuvekamp, de oudste zoon van Jans van ’t Werkel, wordt de huurder van deze boerderij.

En daarmee stamden alle bewoners van de eerste vijf boerderijen aan de Oude-Wetering af van de vroegste bewoners van het Luibuis. We waren, kortom, één grote familie.

Meer informatie over de boerderijen aan de Oude-Wetering 1 t/m 5 en de mensen die er door de eeuwen heen hebben gewoond, vind je op https://www.lianreuvekamp.nl/2021/10/29/bijlage-oude-

(Wordt vervolgd)

Bronnen:

– www.poldermastenbroek.nl

– Braakman-Reuvekamp, M. (1988). Genealogie Reuvekamp. Zwolle: Uitgave in eigen beheer

– Stichting Promotie Archeologie (2005). Havezate Werkeren. De Heren van Werkeren en hun kasteel. Zwolle: Stichting Promotie Archeologie