Ken je die term? Het betekent dat vrienden, familie of collega’s elkaar baantjes of andere voordelen toespelen. Vriendjespolitiek dus.
Hendrik Bentinck woont in de zeventiende eeuw op havezate Werkeren (het huidige Park de Stadshoeve) en is een kei in wat we tegenwoordig ‘netwerken’ noemen.
Hij sluit vriendschap met de Prins van Oranje en wordt zelfs voorzitter van de Staten-Generaal.
In 1661 besluit deze Hendrik dat Werkeren een update verdient die recht doet aan zijn hoge maatschappelijke positie. De havezate krijgt maar liefst twaalf vuursteden (open haarden) en drie bak- en brouwovens, en wordt daarmee een van de grootste en voornaamste in Salland.
Havezate Werkeren zoals deze er rond 1730 moet hebben uitgezien. Kunstenaar Johan Grabijn maakte dit schilderij in 2003 na een grondige studie van alles wat over de havezate bekend is.
Na dertig jaar komt er plotseling een einde aan de mooie politieke loopbaan van Hendrik Bentinck. In 1692 overlijdt hij op 57-jarige leeftijd. Zijn twee oudste zonen worden beroepssoldaat, blijven ongehuwd en sneuvelen kort na elkaar in een van de vele conflicten in die tijd. Vervolgens ontstaat er tot drie keer toe jarenlang geharrewar over de omvangrijke nalatenschap, waarvan ook Werkeren deel uitmaakt. Uiteindelijk gaat de havezate naar de derde zoon, weer een Hendrik.
Baantjesjagers, elkaar de bal toespelen en jarenlang gesteggel over erfenissen. Tot hier klinkt het allemaal niet erg hartverwarmend. Maar de werkelijkheid is genuanceerder, zoals deze derde Hendrik Bentinck op zijn sterfbed laat zien. Hij is dan nog maar 43. In zijn laatste dagen op Werkeren verandert hij zijn testament ten gunste van zijn huishoudster, die onlangs weduwe is geworden. Hij schenkt haar een kapitaal geldbedrag en veel huisraad.
Generatie na generatie weten de Bentincks via handig netwerken topfuncties te bemachtigen en te behouden, maar deze Hendrik Bentinck toont ook dat hij het hart op de juiste plek heeft.
En hij is niet de enige.
Het hele verhaal over de turbulente jaren op Werkeren (1660-1726) kun je lezen op https://www.lianreuvekamp.nl/2021/03/12/intermezzo-6-havezate-werkeren/
(Wordt vervolgd)
Bronnen:
– Rijksarchief in Overijssel (1980). Oude luister in het Kerspel. Catalogus van de tentoonstelling over havezaten en buitenplaatsen rond Zwolle.
– Zwolse Courant, 2 oktober 2003
– Stichting Promotie Archeologie (2005). Havezate Werkeren. De Heren van Werkeren en hun kasteel. Zwolle: Stichting Promotie Archeologie
